A madrinha alerta. Foto: Eduardo Amorim (cc)
DATA - Een datastukje voor nerds. Welke vleessoorten waren wanneer populair in Nederland? In ieder geval is er een gestage opkomst van varkensvlees sinds de Tweede Wereldoorlog. Een gastbijdrage van Maarten Marx, van de political mashup-groep van de UvA.
Na alle ophef over paardenvlees de laatste tijd waren we benieuwd wat voor soorten vlees er besproken werden in de Nederlandse kranten. Het krantenarchief van de Koninklijke Bibliotheek (KB) is hier de uitgelezen plek voor. We haalden uit alle 88 miljoen artikelen in het KB-archief alle 236.950 artikelen waarin de tekst de reguliere expressie \b\w+vlees(ch)?\b bevatte. Dit is dus een woord eindigend op ‘vlees’ of ‘vleesch’, met minstens één letter ervoor.
Deze 236.950 hits zijn verdeeld over de volgende categorieën:
119.449 advertenties
116.783 artikelen
498 familieberichten
219 illustraties met onderschrift
Per hit hebben we de volgende informatie (hier een voorbeeld over menschenvleesch):
- De context: den in Europa groote hoeveelheden zwart menschenvleesch verslonden.” „Rijken en machthebbenden!
- De datum: 1872-02-23
- Het type bericht: artikel
- de link naar het artikel bij de KB
Wat voor soorten vlees?
We hebben voor alle vleessoorten geteld in hoeveel artikelen ze voorkwamen. Omdat er veel verschillende spellingen zijn geweest, hebben we de woorden wat genormaliseerd: alle hoofdletters werden klein, we haalden de “n” in paarden– en ander vlees weg en vervingen ‘vleesch’ overal door ‘vlees’.
Het resultaat kan je tonen als een histogram, maar ook als een woordenwolk:
46424 rundvlees
35458 varkensvlees
17869 tandvlees
17389 kalfsvlees
16316 rookvlees
8537 paardevlees
7189 schapevlees
5711 lamsvlees
5089 zoutvlees
4941 pekelvlees
3610 soepvlees
3297 ossevlees
3258 vruchtvlees
1989 vrijbankvlees
1846 schaapvlees
1743 kippevlees
1726 menschevlees
1646 nagelhoutvlees
1405 kanonnevlees
1062 braadvlees
1024 blikvlees
De woordenwolken zien er een stuk leuker uit. De eerste is gebaseerd op de absolute tellingen, de tweede op het logaritme daarvan.
De populariteit van het vlees door de tijd
Vervolgens hebben we van vijf vleessoorten geteld hoe vaak die soorten per decennium genoemd werden, en dat als percentage uitgedrukt. De data staan op Google Drive.
Hier is het plaatje:
Wat valt op?
We zien een gestage opkomst van het varken. Tijdens en na de Tweede Wereldoorlog zien we een mooie verschuiving van rund naar paard en schaap. Het zou interessant zijn om de oorlogsjaren met wat meer granulariteit (per jaar, of zelfs kwartaal) te bekijken, en zien wat daar nu speelde.
Zelf een analyse maken?
We hebben de eerste 20.000 hits beschikbaar gemaakt als een gzipped tab separated bestand:vlees20k.tsv.gz.
Voor het maken van andere analyses kan je altijd contact opnemen met maartenmarx@uva.nl.
Lees meer berichten op Sargasso.